Kroegentocht in Amsterdam

Deze kroegentocht starten we centraal, te weten voor de Waag op de Nieuwmarkt.

Nadat de stadsmuur die de oude binnenstad van Amsterdam omringde werd gesloopt, ontstond de Nieuwmarkt.

Aanvankelijk was de Waag deel van de Amsterdamse stadsmuur. Deze functioneerde namelijk als toegangspoort tot Amsterdam en stond bekend als de Sint-Antoniespoort. 

Toen de stadsmuur was gesloopt werd het tijd voor een nieuwe bestemming voor de Sint-Antoniespoort. Het werd een waaggebouw, ook om de oude waag op het Damplein wat te ontlasten. Momenteel bevindt zich onder anderen een cafe restaurant in het Waaggebouw en als je de moeite doet om binnen te kijken, dan zal het je opvallen dat de zaal van de voormalige Sint-Atoniespoort een middeleeuwse indruk maakt.  

We verlaten de Waag en betreden de Zeedijk. Het begin van de Zeedijk wordt overwoekerd door authentieke Chinese winkels en restaurantjes. Het staat bekend als het Chinatown van de hoofdstad. Gedurende de zeventiger jaren van de vorige eeuw stond de Zeedijk bekend als een zwaar verloederde straat.  Het was een podium voor junks, drugsdealers en criminelen.  

De gemeente Amsterdam begreep dat dit zo niet langer kon. Dus ergens in de jaren negentig heeft men in samenwerking met een nog klein groepje resterende bewoners en winkeliers de boel omgegooid en startte er een rigoreuze schoonmaak.  De NV Zeedijk zag het levenslicht. De opzet van deze NV  was om ‘dubieuze ondernemingen’ op te kopen en deze vervolgens weer te verkopen of te verhuren aan ‘goede’ ondernemers. Dit alles had tot gevolg dat de Zeedijk inmiddels is getransformeerd in een gezellige Amsterdamse straat vol met leuke kroegjes en eigentijdse winkeltjes.  

De Fo Kuang Shan Temple is gesitueerd op de Zeedijk nr. 106. We hebben hier van doen met een echte traditionele Chinese tempel. De Fo kuang Shan temple staat ook wel bekend onder de naam Lotusbloem tempel. Vanaf deze Chinese tempel vervolgen wij onze weg over de Zeedijk en arriveren bij nr. 63. Op dit adres bevindt zich het roemruchte cafe ’t Mandje. In 1927 was de opening van deze bekende Amsterdamse kroeg.   

Bet van Beeren was de eigenaresse. Bet was homosexueel en daar maakte ze geen geheim van! In haar cafe was het geen enkel probleem om voor je geaardheid uit te komen.  Je kunt wel stellen dat cafe ’t Mandje Amsterdams eerste homocafe was.

Maar er was een voorbehoud; zoenen was destijds echt een ‘no go’. Uitsluitend met Koninginnedag werd alles losgelaten. Dan zag je mannen met mannen dansen en vrouwen met vrouwen.

Bet was een hele aparte vrouw. Zo had ze bijvoorbeeld een afkeer van mannen met stropdassen. Dus een man met stropdas was steevast de sigaar. Dan verscheen Bet met een grote schaar, knipte de stropdas af en hing hem als trofee boven de bar. Als je vandaag de dag het cafe bezichtigt dan kun je de stropdassen nog steeds zien hangen.

We verlaten ‘het Mandje’ en begeven ons weer op de Zeedijk. Een van de laatste twee huizen op de kop van de Zeedijk bezit een houten voorgevel.  Dit is uniek in Amsterdam.  Dis historische gebouw herbergt Cafe in ’t Aepjen. Volgens de overlevering brachten veel zeelieden aapjes mee van hun verre reizen. Deze diertjes werden door de matrozen gebruikt als betaalmiddel. De pensioneigenaar was namelijk gek op aapjes.   

Nadeel was helaas dat apen veel ongedierte bij zich droegen, dus als een matroos met ernstige jeuk over straat liep, dan wist iedereen dat deze zeebonk in het Aepjen had gelogeerd.

Bij ‘het Aepjen” wenden wij onze steven en koersen de Warmoestraat in. En zo bevind je je je in een van de eerste en oudste straten van Amsterdam. 

Ooit werden er in deze straat Warmoes aan de man gebracht. ( Warmoes is een ander woord voor groente) Vandaar ook de naam Warmoestraat . Toen de grachtengordel nog niet was gebouwd stond de Warmoestraat bekend als een van de betere straten van Amsterdam. Hier woonden de rijkere kooplieden. Toen menig rijke kopman verkaste naar de grachtengordel, transformeerde de Warmoestraat in een gezellige winkelstraat. Het eind van de vorige eeuw zakte de Warmoestrat net als de Zeedijk weg in een moeras van dood en verderf. De straat veranderde in een ‘no go’ area die gedomineerd werd door agressieve drugsgebruikers en dealers.

Dankzij interventie van het gemeentebestuur kantelde de boel op tijd. Momenteel staat de Warmoestraat bekend als een bruisende,  straat die leeft en er weer toe doet!

Na een korte wandeling over de Warmoestraat bereiken we de Oudebrugsteeg. Hier lopen we in en stuiten dan op de hoek van de Oudebrugsteeg  op het oudste accijnshuis van de stad te weten cafe de Heffer. Hier hebben we van doen met een gemoedelijk oud bruin cafe bevattende meerdere zalen waar van alles wordt georganiseerd.   Dan begeven we ons vanaf De Heffer richting Damrak. Hierbij wandelen we over Amsterdams oudste brug; een bouwwerk dat ooit de Warmoestraat met de Nieuwendijk verbond.  

Het Damrak steken we over en we wandelen zo de Oudebrugsteeg in tot we bij de Nieuwendijk arriveren. Die passeren we en begeven ons in de kolksteeg. Kolksteeg nummer 3 is het adres van Proeflokaal In de Wildeman. Hier hebben we te maken met een authentiek Amsterdamse kroeg gehuisvest in het pand van een toenmalige distilleerderij.  

je mag ‘In de Wildeman’ rustig bestempelen als een heus biercafe. Liefst 17 verschillende bieren van de tap worden er geschonken, daarnaast is er een assortiment van 200 verschillende bieren op fles. Je mag hier rustig spreken van een waar Walhalla voor de echte bierliefhebber.

We stiefelen verder en steken de Nieuwe Zijds over, dan gaan we rechtdoor, kruisen de Spuistraat en zo belanden we in de Korte Korsjespoortsteeg . De steeg lopen we uit tot we aan het Singel komen. Hier steken we wederom over en begeven ons naar de Herengracht.

Hier vinden wij op nr 90 van de Herengracht opnieuw een onvervalst Amsterdams biercafe dat wij niet mogen negeren! ’t Arendsnest! In deze tapperij kun je je laten verwennen met biertjes van Nederlandse brouwerijen. Denk aan biertjes van brouwerij de Prael en de gele deugnieten van brouwerij het IJ.

We vervolgen onze weg via de Herenstraat en de Prinsenstaat. Zo belanden we vanzelf bij cafe Het Bruine Paard. Volgens de overlevering kreeg dit cafe die naam, omdat er ooit tijdens strenge winters tot twee maal toe een paard met wagen naar binnen was gegleden. En alsof dit niet bizar genoeg zou zijn, gleed er nog niet zo heel lang terug een Albert Heyn bestelbusje naar binnen. De tekst op de bus ‘We bezorgen tot in de keuken’ had de bezorger iets te letterlijk genomen.

We slaan rechtsaf de Noordermarkt op. Op nummer 43, hoe kan het ook anders, bevindt zich Winkel 43. En op dit gewijde adres zou je volgens fijnproevers de lekkerste appeltaart van de stad kunnen eten. De Noorderkerk bevindt zich centraal op de Noordermarkt. Amper twee jaar na de oplevering van De Westerkerk  werd De Noorderkerk opgeleverd. Hoogstwaarschijnlijk gebouwd door dezelfde architect; Hendrik de Keijzer.  

Marktkooplieden van de biologische markt nemen elke zaterdag bezit van de Noordermarkt. We vervolgen onze weg over de Prinsengracht tot wij op cafe Tieltje stuiten.

Cafe Tieltje is gestitueerd op de hoek Prinsengracht-Brouwersgracht. Cafe Tieltje behoort bij de oudste kroegen van de stad! Papeneiland is de niet zo vriendelijke bijnaam van cafe Tieltje. Want in vroege tijden werden katholieken ook wel papen genoemd . Tegenover cafe het Tieltje  bevindt zich het voorheen katholiek Godshuis De Posthoornkerk. Volgens de overlevering zou er een tunnel zijn gegraven onder de Prinsengracht van De Posthoornkerk naar cafe het Tieltje. Omdat op die manier de katholieken de benen konden nemen als er onraad dreigde.  Want het belijden van het katholieke geloof was op enig moment in de geschiedenis van Amsterdam verboden. 

Anno nu is cafe Tieltje een gezellige  puur Amsterdamse kroeg die ook bezocht wordt door op leeftijd zijnde Jordanezen die in het weekend nog dikwijls een pikketanissie naar binnen laten zeilen. In 1895 werd de Lindengracht drooggelegd , zoals geschiedde met de meeste grachten in de Jordaan. Voordat de Lindengracht werd drooggelegd was zij dikwijls het toneel van het zogeheten Palingtrekken.  Zulks vond ook plaats in de zomer van 1886. Echter ditmaal ontaarde het normaal zo vreedzame palingtrekken in een regelrechte veldslag. Deze gebeurtenis zou sindsdien bekend staan als Het Palingoproer.   Vanwege deze rel  vielen er 25 doden te betreuren en ruim 200 gewonden.    De ellende ontstond op het moment dat de politie het Palingtrekken wilde verhinderen. De bedoeling van dit spel was dat je vanuit een bootje een paling van een touwtje moest rukken. De overheid wenste dit, volgens hen barbaarse volksvermaak een halt toe te roepen. De politie ondernam een poging, maar dat leidde tot een enorme rel. Tot slot moest het leger ingrijpen om de gemoederen te bedaren!   CAFE LOWIETJE

We lopen de Lindengracht helemaal af en belanden uiteindelijk bij cafe Lowietje. cafe Lowietje stond model voor het echte Baantje café. In de serie Baantjer moet je geloven dat deze kroeg zich op de Wallen bevindt, maar dat is dus nep, aangezien dit proeflokaal midden in de Jordaan zit.  De Amsterdamse hits van Johnny Jordaan, Tante Leen, Rene Froger en Danny de Munck denderen hier door dit gezellige Amsterdamse cafeetje.  Deze kroegentocht door de hoofdstad komt aan het eind in cafe Lowietje.